Als God afwezig lijkt
Iedereen maakt tijden mee waarin Gods stilte zwaar weegt. Gebeden lijken nooit te worden beantwoord, beslissingen moeten in een mist worden genomen en de hemel lijkt gesloten. Deze stilte, hoewel verontrustend, is niet vreemd aan de bijbelse traditie. Integendeel, het speelt een essentiële en vaak onthullende rol. In de Schrift spreekt God niet altijd hardop. Soms is Hij stil, en deze stilte wordt dan een taal op zich.
De stilte als plaats van wachten
De stilte van God is vaak een ruimte van wachten. Het betekent niet per se afwezigheid, maar eerder een opgeschorte tijd, een vruchtbare holte waarin iets geboren kan worden. In het boek Habakkuk schreeuwt de profeet het uit in het aangezicht van onrecht: "Heer, hoe lang zal ik roepen en u zult niet horen? En God antwoordt, niet met onmiddellijke actie, maar met een belofte: "Het visioen wacht op zijn einde; het zal komen, zonder mankeren". De stilte wordt dan de plaats van het naakte geloof, dat niet gebaseerd is op gevoel, maar op vertrouwen.
De psalmen zijn ook vol van deze spanning. De psalmist wisselt nood en hoop af, pijn en lof. Hij spreekt tot een God die soms ver weg lijkt: "Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten?"
Jezus en de stilte van de Vader
De stilte van God bereikt haar hoogtepunt in de passie van Christus. Jezus bidt in de Hof van Olijven tot zijn Vader in smart. Hij vraagt of deze beker van hem mag worden weggenomen, maar voegt eraan toe: "Uw wil geschiede." Geen enkel antwoord verdrijft zijn verwarring. Aan het kruis roept hij uit: "Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten? Deze schreeuw van verlatenheid is ook een schreeuw van vertrouwen, want hij is gericht aan God. Zelfs in zijn ogenschijnlijke afwezigheid blijft Jezus naar zijn Vader gekeerd.
Deze stilte is niet leeg. Ze gaat vooraf aan de opstanding. Ze bevat de belofte van nieuw leven. Het leert ons dat zelfs wanneer God lijkt te zwijgen, hij handelt. In de schaduw, in het geheim, in het hart.
Leren wonen in stilte
In ons dagelijks leven willen we vaak dat God duidelijk en snel antwoordt, als een directe gesprekspartner. Maar het christelijk geloof leert ons om geduldig in deze stilte te verblijven. Gods stilte nodigt ons uit om anders te luisteren. Het spoort ons aan om te groeien in vrijheid, om onze intenties te zuiveren, om God te zoeken voor zichzelf en niet alleen voor zijn antwoorden.
De profeet Elia hoort, nadat hij de woestijn is ingevlucht, God niet in de hevige wind, noch in de aardbeving, noch in het vuur, maar in het gefluister van een zachte bries. Dit verhaal laat zien dat God vaak in alle discretie spreekt, in het intieme, in wat de wereld als onbeduidend beschouwt.
Gods stilte als antwoord
Gods stilte is niet altijd een stilte van onverschilligheid. Het kan een antwoord zijn, een pedagogie, een manier van liefhebben. Het leert ons te vertrouwen, te groeien in hoop. Het kan er ook toe leiden dat we zelf aandachtiger worden. Deze stilte wordt een uitnodiging tot dieper gebed, tot innerlijke zelfverloochening, tot luisteren naar de wereld en naar anderen.
God is nooit ver weg, zelfs niet als hij stil lijkt. Zijn stilte kan bewoond, vruchtbaar en transformerend zijn. Het is een oproep om anders te zoeken, te wachten in geloof, te waken, zoals de wijze maagden in de gelijkenis.
Conclusie
De stilte van God in de Bijbel is geen afwezigheid maar een mysterie. Het is een integraal onderdeel van de relatie met het goddelijke. Het stelt ons vragen, vormt ons en leert ons onvoorwaardelijk lief te hebben. Door Job, de psalmen, de profeten en Jezus zelf ontdekken we dat stilte een plaats van ontmoeting en transformatie kan worden. Er in leren wonen betekent ook leren vertrouwen op een God die, zelfs als hij stil is, altijd aanwezig is.
