Wierook in de Bijbel, een offer dat God welgevallig is
Wierook neemt een belangrijke plaats in de Schrift in en doorloopt de heilsgeschiedenis. Het werd al in het Oude Testament gebruikt in de Hebreeuwse eredienst en symboliseert gebed tot God, zuivering en de goddelijke aanwezigheid. In het Nieuwe Testament wordt het geassocieerd met de erkenning van de goddelijkheid van Christus en hemelse aanbidding. De Bijbel bevat talloze verwijzingen naar wierook, zowel in de riten van de Tempel als in de profetische visioenen en gebruiken van de eerste gelovigen. Elke passage belicht een bepaald aspect van de rol van wierook in de relatie tussen God en zijn volk.
Wierook als offer in het Oude Testament
Wierook komt al heel vroeg in de Bijbel voor als een heilig offer dat uitsluitend voor God bestemd is. In het boek Exodus geeft God aan Mozes nauwkeurige instructies over het reukofferaltaar en de samenstelling van de wierook die daarop moet worden gebrand.
In Exodus 30:34-38 gebiedt de Heer:
"Neem specerijen, storax, zoetgeurende nagel, galbanum, zuivere specerijen en wierook in gelijke delen. U zult een parfum maken, samengesteld volgens de kunst van de parfumeur, zout, zuiver en heilig. Je zult er wat van vermalen tot poeder en het voor het getuigenis in de tent der samenkomst leggen, waar Ik je zal ontmoeten. Het zal zeer heilig voor u zijn. Wat betreft het parfum dat jullie maken, dat zullen jullie niet voor jezelf maken met dezelfde ingrediënten. Het zal heilig voor jullie zijn, gewijd aan de Heer. Iedereen die iets dergelijks maakt om de geur ervan in te ademen, zal van zijn volk worden afgesneden."
Deze passage laat zien dat wierook geen eenvoudig parfum was, maar een heilig offer dat was gereserveerd voor goddelijke aanbidding. In Exodus 40:26-27 paste Mozes dit voorschrift toe toen hij de tabernakel wijdde:
"Hij plaatste het gouden altaar in de tent der samenkomst, voor het voorhangsel, en brandde daarop geurige wierook, zoals de Here Mozes had geboden."
De wierook werd daarom 's morgens en 's avonds op het gouden altaar gebrand als teken van voortdurend gebed en goddelijke aanwezigheid onder het volk Israël.
In Leviticus 16:12-13 speelt wierook een sleutelrol op Jom Kippoer, de grote verzoendag:
"Hij zal van het altaar voor het aangezicht van de Heer een vuurvaas vol gloeiende kolen nemen en twee handenvol geurige wierook in poedervorm en dit achter het voorhangsel dragen. Hij zal de wierook op het vuur voor het aangezicht van de Heer leggen, en de rook van de wierook zal het verzoendeksel bedekken, dat op het Testimonium staat, opdat het niet sterft."
Deze passage laat zien dat de rook van de wierook ook diende als een beschermende sluier tussen de priester en de aanwezigheid van God, om respect voor het heilige te waarborgen.
Palm 141:2 drukt dezelfde symboliek uit door gebed te vergelijken met de rook van wierook:
"Laat mijn gebed voor uw aangezicht opstijgen als wierook, en het opheffen van mijn handen als het avondoffer."
Het beeld van rook die opstijgt naar de hemel weerspiegelt het verlangen van gelovigen om hun smeekbeden God te zien bereiken in een beweging van geestelijke verheffing.
Wierook in de profetie
De profeten hekelen soms het hypocriete gebruik van wierook als het niet gepaard gaat met oprecht geloof.
In Jesaja 1:13 verklaart God:
"Breng geen nutteloze offers meer, wierook verafschuw ik, nieuwe manen, sabbatten, samenkomsten, ik kan niet zien dat misdaad gepaard gaat met plechtigheden."
Deze passage laat zien dat uiterlijke riten niet genoeg zijn om God te behagen als ze niet gepaard gaan met een rein hart en ware rechtschapenheid.
Jeremia maakt hetzelfde verwijt in Jeremia 6:20:
"Wat geef ik om de wierook die uit Sheba komt of het geurige riet uit een ver land? Uw brandoffers behagen mij niet en uw offers zijn mij niet welgevallig."
Deze passages herinneren ons eraan dat wierook, hoewel belangrijk in de eredienst, een uiterlijk teken moet zijn van oprecht innerlijk geloof en niet slechts een rituele handeling zonder betekenis.
Wierook in het Nieuwe Testament
In het Nieuwe Testament wordt wierook geassocieerd met de geboorte van Jezus en zijn verering als Koning en Zoon van God.
In Matteüs 2:11 offeren de Wijzen wierook aan de pasgeboren Christus:
"Ze gingen het huis binnen, zagen het kind met Maria, zijn moeder, en op hun knieën vallend bogen ze zich voor hem neer. Ze openden hun kisten en boden hem geschenken aan van goud, wierook en mirre."
Wierook staat hier voor de goddelijkheid van Christus, omdat het traditioneel werd gebruikt om God te eren.
In de Apocalyps komt wierook voor in de hemelse visioenen van Johannes, waar het wordt geassocieerd met de gebeden van de heiligen.
In Openbaring 5:8:
"Toen hij het boek had ontvangen, vielen de vier levenden en de vierentwintig oudsten voor het Lam neer, elk met een harp in de hand en gouden schalen vol wierook, die de gebeden van de heiligen zijn."
In Openbaring 8:3-4 wordt wierook geofferd op het hemelse altaar:
"Er kwam een andere engel die bij het altaar stond met een gouden wierookvat in de hand. En hem werd veel wierook gegeven, opdat hij het met de gebeden van alle heiligen zou offeren op het gouden altaar dat voor de troon staat. En de rook van de wierook steeg samen met de gebeden van de heiligen op uit de hand van de engel voor God."
Deze passage benadrukt de continuïteit tussen het aardse gebed en het hemelse gebed, gesymboliseerd door wierook. Het herinnert ons eraan dat de gebeden van gelovigen worden verzameld en voor God worden gebracht in een daad van eeuwige aanbidding.
Wierook komt in de hele Bijbel voor als een centraal element van aanbidding en gebed. In het Oude Testament was het een kostbaar offer, een teken van zuivering en een essentieel onderdeel van de Tempel in Jeruzalem. In het Nieuwe Testament werd het een symbool van de goddelijkheid van Christus en van het gebed van de gelovigen tot God. Het is meer dan alleen een ritueel, het is een materiële uitdrukking van geloof, een verbinding tussen aarde en hemel, een herinnering dat alle oprechte gebeden als aangename, zuivere wierook tot God opstijgen.
